Het plusminusteken, ook bekend als het ± symbool, is een veelvoorkomend wiskundig symbool dat vaak wordt gebruikt om de mogelijkheid van variatie of onzekerheid in numerieke waarden aan te geven. Met andere woorden: het wordt ook wel gezien als ‘ongeveer’, zoals we dat in de volksmond zouden zeggen. Tenminste, dat zou je denken. De betekenis van het teken zelf, bijvoorbeeld in de wiskunde, is weer anders.
Het teken heeft een belangrijke rol in de vakgebieden waar precisie en duidelijkheid van groot belang zijn. In deze blog lees je alles dat je wil weten over het plusminusteken. We geven je de betekenis, maar vertellen ook hoe het in gebruik moet worden genomen. Alle onzekerheid wordt weggenomen, tenminste, we doen ons uiterste best daarvoor.
Betekenis plusminus
Oke, in principe kunnen we stellen dat plusminus inderdaad zoiets als ‘min of meer’ of ‘ongeveer’ betekent. Het is de letterlijke uitleg van het begrip en dit had je zelf waarschijnlijk ook wel bedacht. Echter is de uitleg van het plusminusteken wat meer ingewikkeld. Waarom? Dat leggen we je uit.
Stel je voor, je bent bezig met een aantal wiskundige sommen en leest de opdracht: ‘Reken de volgende sommen uit‘. Je hebt dan te maken met de volgende scenario’s.
- 5 x 5,48 =
Het =-teken maakt duidelijk dat er wordt gevraagd om een precies antwoord. Een schatting kan je helpen om te weten wat het ongeveer is, maar dat is niet het juiste antwoord. - 5 x 5,48 ≈
Het ≈-teken maakt duidelijk dat er wordt gevraagd om een antwoord dat ongeveer klopt. Je rekent bijvoorbeeld 5 x 5,5 uit en schrijft het antwoord van die som op.
Nu zie je dus dat in de wiskunde, het plusminusteken helemaal niet wordt aangegeven om ‘ongeveer‘ aan te duiden. Sterker nog, zoek je ‘ongeveer teken’ in Google, dan krijg je in eerste instantie het dubbele golfje (≈) te zien. We proberen hiermee uit te leggen dat plusminus en het plusminusteken aan de grond een andere betekenis en gebruik hebben. Misschien zou je zelfs wel kunnen stellen dat het plusminusteken ten onrechte wordt gebruikt door mensen die er de plusminus betekenis aanhangen. Nu is dat niet helemaal waar. Althans, wanneer je het gebruik van het plusminusteken begrijpt, snap je wel waarom er zoveel verwarring ontstaat.
Gebruik plusminusteken
Maar waarvoor gebruik je het plusminus teken dan wel, horen we je je afvragen. Ook dat is wellicht een beetje ingewikkeld, maar we gaan proberen het zo goed mogelijk uit te leggen.
#1 Plusminusteken in berekeningen
In wiskundige berekeningen is het plusminteken in gebruik om letterlijk ‘plus of min’ aan te duiden. In bijvoorbeeld de abc-formule is dit goed terug te zien. Een gedeelte uit die formule ziet er als volgt uit:
, waarbij ± je vertelt dat je dit voor zowel + als – kan/ moet vervangen.
Je geeft dus in de som aan, dat antwoorden met zowel + als – op die specifieke plek moeten worden berekent. Het kan ook zo zijn dat je aan beide kanten van een vergelijking het teken ziet staan. Wat de betekenis daarvan is, kan je wellicht wel aan je wiskundeleraar vragen.
#2 Plusminusteken in natuurwetenschappen
In de natuurwetenschappen is ± een aanduiding tot een foutmarge. De wetenschap is immers (bijna) nooit 100% exact. Om duidelijkheid te scheppen wordt er dus gewerkt met zogeheten fouten, of wel de foutmarge. Lees:
Als een meting van een lengte bijvoorbeeld 25,0 ± 0,2 cm is, betekent dit dat de werkelijke lengte tussen 24,8 en 25,2 cm ligt.
#3 Plusminusteken in het dagelijks gebruik
Zoals je misschien wel begrijpt, is het plusminusteken in het dagelijks gebruik wél iets dat echt ‘ongeveer’ betekent. Dus, het komt allemaal niet zo nauw. Stel je voor:
Je wordt verteld dat het vandaag ‘plusminus’ vijfentwintig graden wordt. Nu bedenk je bij jezelf dat het op z’n warmst waarschijnlijk 25 (of misschien 24 of 26) graden Celcius wordt, maar dat betekent dat het wellicht in de ochtend en avond een stuk koeler is. Aan je vriendin, met wie je gaat lunchen op het terras, stuur je een Whatsapp-bericht met de inhoud: ‘het wordt +- 25 graden vanmiddag! ☀️’. Je vriendin weet dan dat het ongeveer, of wel ± graden wordt.
Conclusie
Het plusminusteken is een krachtig symbool dat veel verder reikt dan alleen de wiskunde en wetenschap. Het duidt variatie, onzekerheid en de complexiteit van het leven aan. Of het nu wordt gebruikt om statistische betrouwbaarheid aan te geven, technische specificaties vast te leggen, of symbolisch te reflecteren op het menselijk bestaan, het plusminusteken blijft een belangrijk element in diverse disciplines.
